χαριστικός

-ή, -ό / χαριστικός, -ή, -όν, ΝΜΑ [χαρίζω, -ομαι]

νεοελλ.

1. αυτός που γίνεται ή δίνεται για εξυπηρέτηση ή για ευχαρίστηση κάποιου

2. συνεκδ. μεροληπτικός

3. (το ουδ. στον πληθ. ως ουσ.) τα χαριστικά

χρηματικό φιλοδώρημα που δίνεται από τον χορευτή στους οργανοπαίκτες

4. φρ. α) «δοτική χαριστική»

γραμμ. (στην αρχ. σύντ.) δοτική που δηλώνει ότι κάτι υπάρχει ή γίνεται για χάρη κάποιου

β) «χαριστική βολή»

i) πυροβολισμός στον κρόταφο κάποιου που έχει εκτελεστεί με τυφεκισμό, για να τόν απαλλάξουν από ενδεχόμενη επιθανάτια αγωνία

ii) μτφ. τελειωτικό χτύπημα, οριστική καταστροφή

γ) «χαριστικός νόμος» — νόμος που ευνοεί ορισμένα πρόσωπα

5. παροιμ. «καλός ο χορός, μα θέλει και χαριστικό» — δηλώνει ότι οι διασκεδάσεις είναι ευχάριστες, αλλά συνεπάγονται και δαπάνες

μσν.-αρχ.

αυτός που παρέχεται με ευχαρίστηση, που δωρίζεται («χαριστικὸς οὐχ ὁ βλέπων πρὸς ἀμοιβήν, ἀλλ' ὁ εὖ δρᾶν προῃρημένος», Δημοκράτ.)

αρχ.

το ουδ. ως ουσ. τὸ χαριστικόν

γενναιοδωρία.

επίρρ...

χαριστικώς / χαριστικῶς, ΝΜΑ, και χαριστικά Ν

κατά χάριν, ευνοϊκά.